Nếu bạn không có tư duy đúng và “chất” (chất riêng + chất lượng), bạn giỏi tổng hợp thông tin và sao chép, xào xáo nội dung, bạn là chuyên gia thống kê hoặc rất chuẩn chỉ trong việc tạo các nội dung dạng formal… thì AI ChatGPT hân hạnh làm thay bạn với tốc độ và hiệu quả gấp nhiều lần!
Nhưng nếu hiểu được bản chất của ChatGPT hay bất cứ công cụ AI nào là giúp tối ưu hoá hiệu quả những công việc không đòi hỏi “cá nhân hoá, không quá phức tạp”, nó là sự tổng hợp, đúc rút các kiến thức và kinh nghiệm, nó sẽ hữu dụng khi cần thâu tóm một cách chung chung, thường ở bước đầu trong tiến trình xử lý công việc và đúng cho tất cả các trường hợp.
Còn khi cần cụ thể hay xử lý chuyên biệt tức là bước phải đưa ra giải pháp, quyết định cuối hoặc cần các nội dung có tính sáng tạo, có chiều sâu chạm tới sự kết nối rất con người (mà từ “cảm xúc” chưa đủ lột tả) thì chắc chắn là không thể!!!
Công cụ để hỗ trợ, không phải là tất cả, dù có thể làm tất cả ở mức đạt yêu cầu. Kiểu như trợ lý thì không thể thay thế Sếp, dù trợ lý có thể làm hết các việc lặt vặt đến chuyên môn, cố vấn cho Sếp.
Chưa nói tới AI sẽ sa thải con người, trên thực tế, bản thân chúng ta cũng phải liên tục sa thải phiên bản cũ của mình nếu không người khác cũng sẽ thế chỗ hoặc vượt qua chúng ta.
Do đó, câu hỏi đặt ra là:
- ChatGPT sẽ thay thế những vị trí nào, những cách làm nội dung nào
- Và làm sao để có tư duy đúng cũng như cách làm thật sự “chất”?
Theo quan điểm cá nhân Nhung, (rất mong có thêm các góc nhìn và phân tích thêm của các anh chị):
Các vị trí, cách làm nội dung mà ChatGPT sẽ thế chỗ:
- Tổng hợp thông tin và sao chép nội dung kiểu “SEOer máy móc”
Nếu khả năng của bạn chỉ ở mức tổng hợp, sao chép và đẩy tin thì xin chúc mừng bạn, bạn đã quay vào ô “mất việc” tiềm năng từ nhiều năm về trước. Kể cả không có AI thông minh xử lý được một lượng thông tin khổng lồ, cho ra kết quả chính xác tức thì, bạn vẫn luôn trong tình trạng “báo động sa thải”. Bởi giờ đây, nhà nhà người người đều là những người sáng tạo nội dung số, cách làm kiểu “báo lá cải” thiếu sáng tạo đâu cần chờ AI mới bị out khỏi cuộc chơi. Thế nên, nhớ giỏi kèm tổng hợp, logic kèm sao chép… không còn là điều đáng tự hào. Thứ mà thế giới này cần là sự thấu cảm, tin yêu và gắn kết.
Sứ mệnh của ChatGPT và AI là thức tỉnh con người quay về bên trong, sống với những giá trị sâu sắc, tình yêu, sự gắn kết và giờ đây sự thông minh hay kiến thức có thể sẽ được sử dụng chung và chia sẻ công bằng.
- Người đưa tin, người làm báo
Nếu phóng viên “lười tư duy”, thiếu khả năng đánh giá, phân tích và nhận định mà thiên về đưa tin, tổng hợp thì ChatGPT sẽ còn có ưu thế hơn nhờ khả năng xuất thông tin vô đối kèm kỹ năng viết siêu mượt mà của nó.
Các toà soạn có thể giảm được cơ số nhân sự dạng “forwarder” hoặc “ngồi nhà đưa tin”.
Vậy làm sao để có tư duy đúng cũng như cách làm thật sự “chất”?
Tư duy là cách nghĩ. Cách nghĩ cần mang tính chiều sâu, có sự thấu hiểu, đồng cảm, chạm tới các giá trị nhân văn hay còn gọi tình người. Có như vậy mới làm chủ được công cụ, đưa công cụ về đúng vị trí là phương tiện của chúng ta, tránh việc chúng ta làm nô lệ của công cụ.
Sự khác biệt lớn nhất giữa AI và con người là xúc cảm, là tình thương, là kết nối vô hình bên trong. Chúng ta khó mà chạm được đến sự thật của nhau nếu chỉ dùng kiến thức hay trí thông minh.
Trên thực tế, người làm nội dung có chiều sâu, có kiến thức uyên thâm, có sự tử tế luôn ở một cái tầm khác hẳn với những người có khả năng ngôn ngữ giỏi, lý luận bén nhưng khả năng thấu cảm bị giới hạn, chưa kể tới người làm nội dung cho xong, viết cho có một cách máy móc.
Mà để có được cách nghĩ này buộc người sáng tạo nội dung phải nắm được 3 tư duy cơ bản: Tư duy sáng tạo, tư duy phản biện – thuyết phục, tư duy thực tiễn. Mình đã nói khá kỹ trong cuốn sách Content Chất – Phất đời Sen.
Muốn có tư duy đúng phải bắt đầu từ kiến thức đúng (Chánh kiến => Chánh tư duy). Kiến thức thì nhiều thậm chí quá tải, nhưng để có kiến thức chuẩn lại đòi hỏi tìm được thầy, sách, bạn bè – đối tác uy tín. Đây lại là một đề tài hơi dài, mình sẽ biên ở một tút khác.
Tựu chung lại, cần có tư duy đúng, hướng vào chiều sâu, vào sự thật, vào chân lý vì ở đó luôn có sẵn tình yêu thương và sự thấu cảm.
Cách làm “chất” thì nhanh phất thôi, chỉ lo nhiều việc quá chứ sao lo mất việc. Chất ở đây mình muốn nói tới hai khía cạnh:
- Chất lượng: Đem tới những tác phẩm giá trị, hữu ích, giúp nâng cấp nhận thức, tư duy, tình yêu hay sự “ngộ” ra một điều gì đó, hoặc đơn thuần mang tính giải trí… sẽ đảm bảo cho vị trí của bạn luôn ở bên trên mấy bé AI. AI chỉ biết chạy theo phục vụ bạn chứ nào dám soán ngôi chủ nhân.
- Chất riêng: Chỉ khi có chất riêng thì bạn mới yên vị chẳng có ai thay thế hoặc bất cứ “bé giúp việc AI” nào đủ bản lĩnh cướp chồng à quên, cướp chỗ của bạn. Chất riêng, nó là cái giúp người ta phân biệt bạn với những người xung quanh, hay đúng hơn phải định vị được bản thân mình là ai? mình đem tới giá trị gì? cho ai? mình cống hiến ở đâu? hình mẫu mà mình muốn người khác hiểu biết về mình… (cái này liên quan tới Individual Branding, mình lại dành ở một bài khác nhé. Ai muốn đọc, nhớ comment để mình đủ động lực biên).
Muốn có cái chất riêng này thì việc thấu hiểu bản thân quan trọng hơn là thấu hiểu AI hay bất kỳ nhóm Target audience nào. Mà muốn hiểu mình, đọc vị được mình thì việc soi chiếu nội tâm, quan sát diễn biến trên cơ thể vật lý, tâm lý cực kỳ quan trọng.
Nếu trả lời được TA LÀ AI? TA ĐẾN THẾ GIỚI NÀY ĐỂ LÀM GÌ? SỰ NGHIỆP TỐI THƯỢNG CỦA TA Ở ĐÂU?
Khi đó, chẳng có con AI nào, hay bất cứ ai khiến bạn “rùng mình” mà chỉ có “mình dùng” nó thế nào thôi.
Kết luận:
Không có công cụ HỖ TRỢ nào thay thế được người sáng tạo nội dung có tư duy đúng và cách làm thật sự “chất”.
